Πολύ γκέι * λίγο dark
Μια εκτεταμένη γκέι δράση έλαβε χώρα μετά τα Χριστούγεννα και λίγο πριν την Πρωτοχρονιά του 2023. Περίπου 200 ασπρόμαυρες αφισέτες κολλήθηκαν πάνω από την Εγνατία και κάτω από Αγ. Δημητρίου, στις παράλληλες και κάθετες οδούς. Όλες έφεραν ένα γκέι ανδρικό σώμα σε δράση με ένα άλλο, ή ημίγυμνο μόνο του ή σε περιπτύξεις και φιλιά. Από κάτω το μόττο MUCHO GAY * POCO DARK.
Τα αγόρια στη φωτογραφία δεν συνοδεύονται από κάποια διεκδικητική ή επιθετική συνθηματολογία. Τουναντίον, στέκονται παθητικά στο παρατηρητικό βλέμμα, ιδιαίτερα στο στρέητ ανδρικό βλέμμα, ασχολούμενα με το σεξ μεταξύ τους ή ποζάροντας λάγνα και ηδονικά. Ήταν επιλογή μας, αυτές τις γιορτινές μέρες, να προσφέρουμε ένα όμορφο δώρο στους γκέι περιπατητές της περιοχής και μια αφορμή αναστοχασμού στους στρέητ συναδέρφους τους.
Οι πρώτες μορφές αντικειμενοποίησης του ανδρικού σώματος στον κινηματογράφο λέγεται ότι έγιναν για χάρη του γυναικείου κοινού. Η Susan Sontag στο The Double Standard of Aging το 1972, έγραφε ότι ο Rock Hudson και του Paul Newman εμφανίζονταν διαρκώς σε αφίσες δωματιών που απευθύνονταν αποκλειστικά σε γυναικεία υποκείμενα, σε αντίθεση με αντίστοιχες αφίσες γυναικείων ηθοποιών που απευθύνονταν τόσο προς θηλυκά, όσο και προς αρσενικά υποκείμενα. Οι κούκλοι ηθοποιοί του τότε έπρεπε φυσικά να ενσωματώνουν τις κυρίαρχες αναπαράστασεις περί αρρενωπότητας, δηλαδή να γίνεται εμφανής η δύναμη τους και η εξουσία τους.
Παρόλα αυτά είναι εμφανές ότι τις τελευταίες δεκαετίες αλλάζει όλο και περισσότερο. Οι άλλοτε πολλά βαρύς και ασήκωτοι στρέητ που απλά γαμούσαν αλλά δεν ήταν αδερφές έχουν λυγίσει πολλάκις τα γόνατα και έχουν σκύψει το κεφάλι. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα δεν ντρέπονται να το αρθρώνουν κιόλας (πάντα φυσικά με ένα «αλλά» να περισσεύει).
Οι άνδρες αντικειμενοποιούνται και σεξουαλικοποιούνται περισσότερο και επιπλέον μπαίνουν στη διαδικασία να αυτο-φετιχοποιούνται και να πειθαρχούν στα πρότυπα ομορφιάς. Η αντικειμενοποίηση τους πλέον δεν απευθύνεται μόνο σε γυναικεία υποκείμενα, αν και ίσως κανείς θα μπορούσε να πει ότι ποτέ δεν συνέβαινε αυτό σε ολοκληρωτικό βαθμό. Άλλωστε και ο Hudson και ο Newman όλο και κάποιο κρυφό γκομενάκι είχαν που θα τους σκεφτόταν αλλιώς.
Γενικά οι άνδρες που θεωρούνται ότι έχουν θηλυκά σωματικά χαρακτηριστικά ή επιτελέσεις συχνά στιγματίζονται και υφίστανται διακρίσεις αλλά και αντικειμενοποιούνται και να φετιχοποιούνται με τρόπο που ενισχύει τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων και ενισχύει την ανισότητα των φύλων.
Αλλά από την άλλη η επανοικειοποίηση και η αντιστροφή του στιγματισμού μέσω της πουστιάς, του camp ή και του drag έδωσε μία χείρα βοηθείας σε συγκεκριμένα αγόρια για να αντισταθούν, να αντεπιτεθούν ή ακόμα και να σταματήσουν να είναι ακριβώς άνδρες. Πλέον μπορούν να κοιτάζουν το κοινό, αληθινό ή φανταστικό, στα μάτια και να το προσκαλέσουν σε μία περιπέτεια δίχως τέλος. Σε μία περιπέτεια για την επιθυμία που δεν έχει φύλο.
\Η περιοχή της αφισοκόλλησης έχει πολλά φοιτητικά, ή όχι, μπαρ και καφέ. Είναι επίσης πέρασμα για αφισοκολλήσεις. Είχαμε λοιπόν μια μικρή αγωνία πώς θα συμπεριφερθούν στα διάπυρα αγόρια μας. Αυτό που βασικά διαπιστώσαμε ήταν μια διακριτική ευγένεια από τους επόμενους αφισοκολλητές – όπου είχαμε πάνω από δύο αφίσες, πατούσαν μόνο τη μία. Κάποια σχισίματα εδώ κι εκεί, κι αυτό ήταν όλο.
Μια μικρή ανασκόπηση παρόμοιων δράσεων
Το σχετικά οριοθετημένο κέντρο της Θεσσαλονίκης προσφέρεται για δράσεις που εύκολα θα μαθευτούν. Θα θυμηθούμε ορισμένες μόνο από αυτές.
Φιλιά στην Παραλία
Η δράση ήταν μια ιδέα του περιοδικού Screw και απαιτούσε από δύο μουσάτα νεαρά αγόρια να κάνουν περίπατο εμπρός από τις καφετέριες της παραλίας, με τα χέρια πιασμένα και ανταλλάσσοντας φιλιά. Σε ασφαλή απόσταση, δύο συνεργάτες του περιοδικού κατέγραφαν τις αντιδράσεις. Όπως, συνήθως, συμβαίνει οι περισσότερες αντιδράσεις ήταν οι τεττριμένες. Με εξαίρεση στο τέλος, όταν όλοι μαζί καθήσανε σε ένα γκέι καφέ να ξεκουραστούν, συνεχίζοντας φυσικά τα φιλιά. Ήταν εκεί που δέχτηκαν την παρατήρηση από την ιδιοκτήτρια να σταματήσουν.
Αγαπάτε Αλλήλους
Η αφορμή για αυτή τη δράση ήταν το διακριτικό φλερτ της αφίσας του 5ου Pride Θεσσαλονίκης με το υπερπέραν. Μια ταπεινή υπενθύμιση, έτσι όπως μας μάθανε στα θρησκευτικά, ότι πρέπει να αγαπάμε αλλήλους – και κυρίως να μας αγαπάνε αυτοί που τώρα μας μισούν. Πολύ σύντομα, σχεδόν ακαριαία, κυκλοφόρησε αρχικά σαν τρολιά μια παραλλαγή αυτής της αφίσας, που όμως δεν φείδονταν στην ένταση και την απαίτηση των θρησκευτικών αιτημάτων. Ένας Εσταυρωμένος κι ένας ισχυρισμός ότι “σταυρώθηκε και για μας”. Το αποτέλεσμα ήταν μήνυση κατ’ αγνώστων από τον Αμβρόσιο, με συνημμένα τα 6 σημεία βλασφημίας πάνω στην αφίσα.
Πολύ γκέι * Λίγο dark
Αποφασίσαμε αυτή τη δράση διαβάζοντας τη μετάφραση ενός αποσπάσματος του βιβλίου How to be gay του ακαδημαϊκού David Halperin. Μας κίνησε το ενδιαφέρον ο σχολιασμός του για τα όρια και τους περιορισμούς της γκέι ταυτότητας (ένα βασικό εργαλείο, ακόμα και σήμερα, για αρκετές πολιτικές ομάδες και ακτιβιστές). Με τη δράση μας θελήσαμε να υπογραμμίσουμε την αποσεξουαλικοποίηση του να είσαι γκέι, προς όφελος του γενικότερου Σκοπού και Δημόσιων Σχέσεων.
Πλέον ακόμα και στην ελληνική πραγματικότητα, λανσάρεται το άτυπο μοντέλο ή αλλιώς η ρητορική του «καλού γκέι». Ακολουθώντας την ρητορική του «καλού μετανάστη» αυτό το μοντέλο συνήθως εκφράζεται με ευπρέπεια, ταπεινότητα και αξιοπρέπεια, επιθυμώντας την ισότιμη ένταξη και αντιπροσώπευση στην κοινωνία, στην πολιτική, στο εγχώριο σταρ σύστεμ κ.α. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει το πλασάρισμα του εαυτού ως εργατικού, νομοταγούς και αφομοιωμένου στην κυρίαρχη-εθνική κουλτούρα. Η ρητορική του «καλού μετανάστη» ή του «επιτυχημένου μετανάστη» χρησιμοποιείται συχνά για να αντιπαρατεθεί με τον «κακό μετανάστη», ο οποίος λογίζεται ως τεμπέλης, εγκληματίας και απρόθυμος να αφομοιωθεί. Αντίστοιχα δηλαδή βλέπουμε, όλο και πιο έντονα, να αναδεικνύεται η κατηγορία του «καλού και επιφανούς γκέι», που εκφράζεται μέσα από πολλαπλές και συχνά αντιφατικές κατηγορίες.
Παρόλα αυτά, ιδιαίτερα στο σήμερα, βλέπουμε ότι απέναντι στο πολλαπλό μοντέλο «του καλού γκέι» αναδύονται συνεχώς γνώριμοι μας εχθροί. Φασίστες, ρατσιστές, ελληνορθόδοξοι βλαμμένοι αλλά και καθημερινοί έλληνες πατριώτες της διπλανής πόρτας φωνάσκουν και επιτίθενται στα μέσα κοινωνική δικτύωσης αλλά και στις γειτονιές και στους δρόμους. Γενικότερα οι πατριώτες τη σημέρον ημέραν αυτοθυματοποιούνται, φτιάχνουν τα δικά τους (Macedonian και Straight pride), μιλάνε για τον κίνδυνο της απώλειας των ελληνικών αξιών της ελληνικής οικογένειας και ξερνάν το μίσος απέναντι σε τρανς, γκέι και μεταναστευτικά υποκείμενα διεκδικώντας την αυτοδιάθεση του έθνους και των παραδοσιακών ρόλων. Οπότε μέσα σε αυτή τη συνθήκη δεν θα μπορούσαμε να πούμε – ελαφρά τη καρδία – ότι βρισκόμαστε κάθετα απέναντι σε όλους όσους ενστερνίζονται και αναπαράγουν το συγκεκριμένο μοντέλο. Δεν βρισκόμαστε απέναντι σε όσους διεκδικούν την κοινωνική ένταξη με συμβολικούς όρους, αλλά δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μπροστά στις παγίδες που παράγει ο εγκλωβισμός στους θεαματικούς ορίζοντες και στις κυρίαρχες κοινωνικές αξίες. Συχνά δηλαδή η ανάγκη για ενσωμάτωση που εκφράζεται, ίσως κινδυνεύει να είναι άλλη μία περίπτωση ενσωμάτωσης δια μέσω του αποκλεισμού. Δηλαδή μέσω του αποκλεισμού όσων διαδρομών, συμπεριφορών, επιθυμιών και πρακτικών διαφεύγουν από τα συγκεκριμένα μοντέλα.
Πραγματικά τελευταία δείχνει να υπάρχει ένα διαγωνισμός γκέι μπαμπάδων, μεταξύ άλλων, που δεν προτάσσουν απλά κάποια ευπρέπεια αλλά επιθυμούν να είναι παράδειγμα επιτυχίας αλλά και δημόσιου λόγου. Φαίνεται ότι η ταυτοτική άποψη δεν διαφέρουμε από σας, παρά μόνο σε μια μικρή λεπτομέρεια κερδίζει ολοταχώς έδαφος εις βάρος αυτής της μικρής λεπτομέρειας. Αντί να αναφερθούμε στο χαρούμενο (και όχι kid-friendly;) καρναβάλι ξέκωλων, γυμνών ανδρών και BDSMers στα πράηντ και τα βαρετά σχόλια που πάντα ακολουθούν – ότι έτσι χάνετε το δίκιο σας κλπ – προτιμήσαμε να μπούμε στον κόπο να μεταφράσουμε όλο το απόσπασμα όπου ο David Halperin μιλά για την ταυτότητα.
Δεν κρύβουμε ότι συντασσόμαστε έντονα μαζί του, αλλά ελπίζουμε σε αναγνώσεις άλλων που θα συνεισφέρουν σε μια συζήτηση που κρίνουμε επίκαιρη και ίσως και επείγουσα.
SUBBOY25
E. JONES
Διαβάστε το απόσπασμα του David Halperin για την γκέι ταυτότητα εδώ.
