Δημοσιεύθηκε στο Πόθο, τ.22, Καλοκαίρι 1999
Οι πολιτικές ταυτότητας και η “γκέι κουλτούρα”, βαθμιαία μετέτρεψαν τις σεξουαλικές προτιμήσεις σε μήτρα ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, συμπεριφορών και τρόπων σκέψης που βοήθησαν στη δημιουργία ενός αναγνωρίσιμου “γκέι έθνους” ή “γκέι κοινότητας”. Ήταν ζήτημα χρόνου λοιπόν η εμφάνιση και σχετικών, ομιλητικότατων, εθναρχών και κοινοταρχών. Τι ακριβώς όμως κηρύσσουν από τον άμβωνά τους;
Φαίνεται πως η νέα σοδειά των γκέι ιεραπόστολων λατρεύει να ασχολείται με ένα θέμα που απασχολεί όλους τους ομοφυλόφιλους: το σεξ.
“Καλύτερο από την κάβλα”, “Ανεβαίνοντας τη σκάλα”, “Δημιουργώντας έναν νέο πολιτισμό”, “Φιληδονία = θάνατος”, “Έρωτας μέσα στα συντρίμμια”, “Ηθική μειοψηφία”… είναι τίτλοι άρθρων που δεν δημοσιεύτηκαν στις φυλλάδες κάποιας ενορίας αλλά σε mainstream γκέι έντυπα [του εξωτερικού]. Ενώ στην Ελλάδα οι φανατικοί υπέρμαχοι του ομοφυλοφιλικού γάμου κρύβονται πίσω από το φουστάνι της ισονομίας και ανθρώπινων δικαιωμάτων, μια σειρά συντηρητικών γκέι ακτιβιστών του εξωτερικού συναντά την “εξτρεμιστική” άποψη πάνω στην πραγματική σημασία του θεσμού. Η μόνη διαφορά τους, το ολόψυχο “ναι” των πρώτων εμπρός στη δυσπιστία των τελευταίων.
Ένα από τα σημαντικά κείμενα που έχουν γραφτεί πάνω στην ομοφυλοφιλία τα τελευταία χρόνια – αποσπάσματα του οποίου είχε φιλοξενήσει πέρυσι ο “Πόθος” – αναδημοσιεύτηκε πρόσφατα ολόκληρο στην Ελλάδα (στο περιοδικό “NPQ”). Επιχειρηματολογώντας στο “ο δε ανήρ να φοβάται τον άνδρα” ο Τζόναθαν Ρόου εξηγεί με έξυπνο και πειστικό τρόπο γιατί η κοινωνία πρέπει να δεχτεί και να υποστηρίξει τον ομοφυλοφιλικό γάμο – και τίποτα λιγότερο από αυτόν. Για να στηρίξει την άποψή του, ξεπερνά την κυρίαρχη φορμαλιστική άποψη που θέλει τον γάμο ως πάνω κάτω, ένα ακόμη είδος νομικού συμβολαίου και εξετάζει την ουσία του. “Η δύναμή του δεν είναι μόνο νομική”, γράφει, “αλλά και κοινωνική”.
Ένα μικρό δείγμα της κοινωνικής δύναμης του ομοφυλοφιλικού γάμου αναπτύσσεται σε προηγούμενη παράγραφο:
“Έστω κι αν δεν είναι παντρεμένοι, οι ομοφυλόφιλοι που ζουν με το σύντροφό τους έχουν σταθερή ερωτική ζωή και σχέσεις που εκτιμούν και υπολογίζουν· συνεπώς είναι λιγότερο έκφυλοι. Αν μπορούσαν να είναι και επίσημα παντρεμένοι, τότε θα υπήρχαν ακόμα περισσότερες επιρροές σταθερότητας. Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα του γάμου είναι ότι ‘δένει’ τα ζευγάρια όχι μόνο στα δικά τους μάτια, αλλά και στα μάτια της κοινωνίας. Γύρω από δύο συντρόφους πλέκεται ένας ιστός από προσδοκίες: ότι θα περνούν μαζί τις νύχτες, ότι θα πηγαίνουν μαζί σε πάρτι, ότι θα παίρνουν μαζί στεγαστικά δάνεια, ότι θα αγοράζουν μαζί έπιπλα, και πολλά άλλα – που όλα θα τους βοηθήσουν να είναι ενωμένοι και να παραμένουν στο σπίτι τους μακριά από τους δρόμους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό είναι πάρα πολύ καλό, ειδικά αν το συγκρίνει κανείς με την περιθωριακή νοοτροπία των ομοφυλόφιλων για σεξ στα κλεφτά, με αναρίθμητους παρτενέρ στα δημόσια λουτρά και στα πάρκα”.
Στην εικόνα του σύγχρονου γκέι ζευγαριού, που τόσο γλαφυρά ζωγράφισε ο Ρόου, έρχεται να αντιπαρατεθεί η εικόνα της ηθικής παρακμής και φιληδονίας των πάρκων και άλλων τόπων ψωνίσματος. Η συζήτηση έχει μεταφερθεί πλέον από το νομικό πεδίο και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο χώρο της ηθικής.
Στην πραγματικότητα, η ιδέα της έξωθεν επιβαλλόμενης “υγιεινής” ηθικής δεν είναι καθόλου πρόσφατη. Με την ιδέα του “είμαι γκέι, αλλά δες και πόσο σοβαρός είμαι” έχουν φλερτάρει πάρα πολλοί – και για κάποιους το φλερτ εξελίχθηκε σε μόνιμη σχέση.
Θυμάμαι ακόμα ένα παμπάλαιο φυλλάδιο της Ελληνικής Ομοφυλοφιλικής Κοινότητας όπου εκφράζεται ο ενθουσιασμός για την προσέλευση του κόσμου σε μια εκδήλωση που αποδείκνυε ότι οι γκέι μπορούν να διασκεδάζουν εναλλακτικά και υγιεινά. Δυσκολευόμουν να κατανοήσω τι περιλάμβανε επιτέλους η εναλλακτική ψυχαγωγία μιας και το μόνο στοιχείο που δινόταν ήταν, αν δεν απατώμαι, ότι επρόκειτο για ένα σόου του, σχεδόν άγνωστου τότε, Τάκη Ζαχαράτου. Ίσως να εννούσαν αυτό τελικά, και, πραγματικά, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα.
Μια κολοκυθόπιτα όμως που κάποιοι δεν εννοούν να τη φάνε μόνοι τους. Πιο πρόσφατα, το πρώτο τεύχος του περιοδικού “Δέον” με συνεργάτες από την ΕΟΚ, ανακοίνωνε ότι θα είναι σοβαρό και επομένως δεν πρόκειται να βλέπουμε πούτσες και γυμνά. Αν και δεν το παρακολουθήσαμε τεύχος προς τεύχος, είμαστε βέβαιοι ότι κρατά την υπόσχεσή του. Στο επόμενο τεύχος οι αναγνώστες αντί για το “αντικείμενο του πόθου”, θα αντικρύσουν τη Μαρία Αλιφέρη και μάλιστα ντυμένη.
Μέσα στο χώρο που ορίζεται από τους φανατικούς οπαδούς των “Τετραγώνων των Αστέρων” και τους υπόλοιπους ζηλωτές μιας νέας, ανοιχτής, αφομοιωμενης στο κοινωνικό σύνολο αλλά και συνάμα διακριτής “γκέι” κουλτούρας μπορεί να βρει κανείς πολλά φυντάνια: Ακτιβίστριες από τη Δανία που χαίρονται μιας και οι νέες λεσβίες επιθυμούν πλέον να παντρεύονται σε αντίθεση με τις μεγαλύτερες, φεμινιστικών καταβολών, αδελφές τους. Γκέι ομάδες στην Αμερική η οποίες καρφώνουν στην Αστυνομία χώρους ψωνίσματος για να καθαρίσει ο τόπος. Οργανώσεις που ζητούν να ποινικοποιηθεί η ελευθερία λόγου, για όσους χρησιμοποιούν εκφράσεις μίσους για τους ομοφυλόφιλους. Και φυσικά έναν απύθμενο εγωισμό που συνοψίζεται στο γνωστό σύνθημα “gay is good”. Επόμενο ήταν λοιπόν να μη μπορεί να γίνει αντιληπτό πώς “‘δικοί μας’ άνθρωποι” έχουν ενδοιασμούς απέναντι στη μία ή στην άλλη άποψη του ιερατείου. Ίσως αυτή να είναι η πραγματικότητα της “μετα-γκέι” εποχής που ονειρευόταν το “Κράξιμο”: περιφερόμενα κόμπλεξ ενδεδυμένα στον μανδύοα της πολιτικής ορθότητας.
