queer
comment 1

Πώς να είστε γκέι (1)

Ο κύριος λόγος που δεν θα ήταν σοφό να απορριφθούν οι ενστάσεις του Τζον με κάποιο ηθικολόγο ή συγκαταβατικό τρόπο είναι ότι αν το κάνεις θα σήμαινε ότι υποτιμάς την πολιτική τους δύναμη και παραβλέπεις την έδρασή τους σε ένα συγκεκριμένο σύνολο κοινωνικών και ιστορικών εξελίξεων, στις οποίες μάλιστα παρέχουν μια σημαντική και χρήσιμη ένδειξη. Ο Τζον κατέγραφε και εξέφραζε μια κυρίαρχη, σταθερή πίστη μεταξύ των γκέι αντρών της εποχής μετά το Stonewall, μια πίστη την οποία κάποτε είχα κι εγώ, μια πίστη την οποία διδαχτήκαμε να θεωρούμε πολιτικά αναγκαία καθώς και πολιτικά προοδευτική – ότι δηλαδή η ομοφυλοφιλία είναι ένας σεξουαλικός προσανατολισμός, όχι τρόπος ζωής (lifestyle) ή κουλτούρα. Ότι είναι κατάφωρα ομοφοβικό να αναπαριστάς γκέι άντρες ως σημαδεμένους από συγκεκριμένα τυπικά ή στερεοτυπικά γνωρίσματα. Ότι οι γκέι άντρες είναι όλοι μοναδικοί. Ότι είναι αδύνατον να κάνεις γενικεύσεις για εμάς ως ομάδα. Ότι δεν διαφέρουμε καθόλου από τους κανονικούς ανθρώπους. Η επίσημη γραμμή του γκέι κινήματος μετά το Stonewall στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει γίνει κάτι σαν το εξής:

“Δεν είμαστε φρικιά ή τέρατα. Είμαστε το ίδιο με εσάς: είμαστε συνηθισμένοι, decent άνθρωποι. Στην πραγματικότητα, είμαστε ακριβώς όπως οι ετεροφυλόφιλοι με εξαίρεση αυτά που κάνουμε στο κρεβάτι (το οποίο δεν είναι υπόθεση κανενός παρά μόνο δική μας – και , τέλος πάντων, όσο λιγότερα λέμε τόσο καλύτερα).”

Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, γύρω από τη γέννηση του “queer” κινήματος κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1990, έγινε μοντέρνο να διεκδικείς το αντίθετο. Εκείνοι που ασπάζονταν μια queer ταυτότητα (ή μη-ταυτότητα) συνήθιζαν να λένε μια πρόταση που αντέστρεφε ακριβώς την επίσημη πρόταση μετά το Stonewall:

“Εμείς οι queers δεν μοιάζουμε καθόλου με οποιονδήποτε άλλον. Δεν είμαστε καθόλου ίδιοι με εσάς. Είμαστε τελείως διαφορετικοί από τους ετεροφυλόφιλους – με εξαίρεση αυτά που κάνουμε στο κρεβάτι μας (τα οποία πάνω-κάτω είναι ό,τι κάνει όλος ο κόσμος στο κρεβάτι, με μερικές μικρές, ασήμαντες διαφοροποιήσεις).”

justlikeyou

Αλλά η μόδα του queer δεν κράτησε πολύ, και πολλές λεσβίες και γκέι άντρες στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως ο Τζον από την Annapolis, έχουν τώρα επιστρέψει στον ισχυρισμό ότι οι γκέι άνθρωποι ορίζονται, αν όντως συμβαίνει αυτό, μόνο από μια μη καθιερωμένη σεξουαλική προτίμηση η οποία από μόνη της δεν συσχετίζεται στενά με οποιοδήποτε άλλο στοιχείο της προσωπικότητας. Σε όλες τις άλλες απόψεις της ζωής τους, οι γκέι άνθρωποι είναι το ίδιο όπως οποιοσδήποτε άλλος. (Αυτή η τάση μπορεί κάλλιστα να αντανακλά μια πρόσφατη εξέλιξη διεθνούς εύρους, αυτό που ο Roger Brubaker έχει αποκαλέσει “η επιστροφή της αφομοίωσης”.) Στην δημοφιλή αμερικάνικη χρήση σήμερα, βεβαίως, η λέξη “γκέι” μπορεί να σημαίνει “στερεοτυπικά γκέι” ή “πολιτισμικά γκέι”, ενώ άντρες που ορίζονται από την σεξουαλικότητά τους, από το σεξ που κάνουν με άντρες, είναι πιο πιθανό να αποκαλούνται “ομοφυλόφιλοι”. Αλλά στην επίσημη γλώσσα του γκέι κινήματος, το “γκέι” παραμένει ένας δείκτης ταυτότητας που προσκολλάται σε μια σεξουαλική προτίμηση. Το να είσαι γκέι, σύμφωνα με αυτή την τελευταία προοπτική, είναι το να έχεις μια σεξουαλικότητα, έναν σεξουαλικό προσανατολισμό. Δεν είναι να έχεις μια ξεχωριστή κουλτούρα ή ψυχολογία ή κοινωνική πρακτική ή εσωτερική ζωή, ή οτιδήποτε άλλο που διαφέρει από το κανονικό. Ειδικά εάν – στην περίπτωση των γκέι αντρών – αυτή η διαφορά υπονοεί κάποια ταύτιση με γυναίκες ή τη θηλυκότητα. Και μόνο η αμφισβήτηση αυτού του δόγματος σημαίνει κίνδυνο να γίνει επίκληση στον τρόμο της σεξουαλικής αναστροφής, να ανοιχτεί η πόρτα σε μια επιστροφή στη βικτωριανή ψυχιατρική, με όλες τις αρχαίες προκαταλήψεις της γύρω από την σύμφυτη ανωμαλία και την ψυχοπαθολογία και την έμφυλη παρέκλιση των γκέι αντρών.

Αλλά εφόσον παραμείνουμε προσκολλημένοι στην αντίληψη ότι η gayness μπορεί να απαχθεί στην ομόφυλη επιλογή σεξουαλικού αντικειμένου, ότι δεν έχει τίποτα να κάνει με το τι πράττουμε, με το πώς ζούμε ή τι μας αρέσει, ότι η ομοφυλοφιλία μας έχει σχηματιστεί πλήρως πριν και ανεξάρτητα από κάθε έκθεση στην γκέι κουλτούρα – και εφόσον επιμείνουμε σε αυτή την πίστη ως ένα είδος δόγματος – τότε η εμμονή της γκέι κουλτούρας θα παραμείνει μια αέναη πηγή αμηχανίας, καθώς και ένα αξεδιάλυτο αναλυτικό αίνιγμα.