queer
comment 1

Πώς να είστε γκέι (1)

Το 2000 ο David M. Halperin ξεκίνησε να διδάσκει ένα μάθημα στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν με τίτλο “Πώς να Είστε Γκέι: Ανδρική Ομοφυλοφιλία και Μύηση”. Ήταν η αρχή από ένα εθνικό σκάνδαλο: εκτός από την πλημμύρα απειλητικών email που υπήρξε, δεξιές χριστιανικές οργανώσεις και πολιτικοί προσπάθησαν να σταματήσουν την χρηματοδότηση του πανεπιστημίου του, ενώ είχε την τιμή να τον καταγγείλει το εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο Fox News (και κάποιο κομμάτι του γκέι τύπου). Αρκετά χρόνια μετά, μετά το τέλος του μαθήματος, το βιβλίο “How To Be Gay” συνοψίζει τις πολιτικές θέσεις του διδάσκοντος στο ζήτημα, τις εμπειρίες του από τη διδασκαλία και – φυσικά – περιέχει πάνω από 400 σελίδες “διδακτέας ύλης”.

Στα πλαίσια μιας συζήτησης που οργανώνεται, θα παραθέσουμε μεταφρασμένα τα δύο πρώτα κεφάλαια μετά την εισαγωγή, όπου ο συγγραφέας αναπτύσσει τις θέσεις του για την γκέι ανδρική κουλτούρα, το ζήτημα του γκέι ως σεξουαλικό προσανατολισμό, το queer, τα στερεότυπα, την αφομοίωση και τις πολιτικές ταυτοτήτων.

Ακολουθεί το πρώτο κεφάλαιο. Η εικονογράφηση και οι λεζάντες είναι σχόλια του μεταφραστή.

book coverHow To Be Gay
David M. Halperin
Harvard University Press (2012)
ISBN-10: 0674066790
ISBN-13: 978-0674066793
Ο David M. Halperin καθηγητής της Ιστορίας και Θεωρίας της Σεξουαλικότητας στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, Ann Arbor, ΗΠΑ.

“Δεν ωφελεί να προσπαθείς να ερμηνεύσεις το παρόν με εργαλεία του παρελθόντος” (Ανώνυμος, στο internet)

(…) Σε όλη μου τη ζωή, μου λέγανε ότι δεν έχω ιδέα πώς να είμαι γκέι. Προφανώς, δεν έχω ελπίδα όσον αφορά το ζήτημα, είμαι μια θλιβερή αποτυχία ως γκέι άντρας. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που βρήκα την δημοσιότητα σε σχέση με τον κύκλο μαθημάτων τόσο ντροπιαστική. Με εξέθεσε στην κοροϊδία αρκετών φίλων μου, τόσο των στρέητ όσο και των γκέι. “Από πότε”, ενίσταντο, “έχεις εσύ τα προσόντα για να διδάξεις σε ανθρώπους πώς να είναι γκέι; Τι ξέρεις για αυτό; Ψιτ, απλά δες πώς ντύνεσαι! Εγώ θα τα πήγαινα καλύτερα. Τώρα που το σκέφτομαι, εγώ θα έπρεπε να διδάσκω αυτό το μάθημα”. Αρκετοί φοιτητές στην πάροδο των χρόνων έκαναν παρόμοιες παρατηρήσεις, άλλοτε πιο ευγενικές κι άλλοτε όχι τόσο.

Αλλά το νόημα του μαθήματός μου δεν ήταν να προσφέρω πρακτικές οδηγίες στο πώς να είσαι ένας επιτυχημένος γκέι άντρας, πολύ λιγότερο να παρέχω ένα ζωντανό παράδειγμα προς μίμηση. Ούτε είναι αυτό το νόημα αυτού του βιβλίου. Οδηγίες αυτού του τύπου βρίσκονται διαθέσιμες σε αφθονία αλλού. Αυτό το βιβλίο δεν σκοπεύει να ανταγωνιστεί, για παράδειγμα, το Swish: My Quest to Become the Gayest Person Ever and What Ended Up Happening Instead του Joel Derfner, το Gaydar: The Ultimate Insider Guide to the Gay Sixth Sense του Donald Reuter, το How the Homosexuals Saved Civilization: The True and Heroic Story of How Gay Men Shaped the Modern World της Cathy Crimmins, το The Unofficial Gay Manual του Kevin DiLallo, το The Homo Handbook: Getting in Touch with Your Inner Homo: A Survival Guide for Lesbians and Gay Men της Judy Carter, το The Culture of Desire: Paradox and Perversity in Gay Lives Today του Frank Browning, το The Rise and Fall of Gay Culture του Daniel Harris, το The End of Gay: And the Death of Heterosexuality του Bert Archer ή ακόμα την κλασική έρευνα Culture Clash: The Making of Gay Sensibility του Michael Bronski. Αυτό το βιβλίο, όπως και το μάθημά μου, ονομάζεται Πώς Να Είστε Γκέι γιατί αυτή η φράση ονομάζει το θέμα, το φαινόμενο, το πρόβλημα το οποίο θέλω να εξερευνήσω και να κατανοήσω – δηλαδή, την ίδια την αντίληψη ότι υπάρχει ένας ορθός τρόπος να είσαι γκέι, ότι η ανδρική ομοφυλοφιλία δεν είναι μόνο μια σεξουαλική πρακτική αλλά και μια πολιτισμική πρακτική επίσης, ότι υπάρχει συσχετισμός μεταξύ σεξουαλικότητας και κοινωνικής ή αισθητικής φόρμας.

Ακριβώς επειδή μου έχουν πει τόσο συχνά πόσο κακός είμαι στο να είμαι γκέι, και πόσο πολύ έχω ανάγκη να μάθω “να είμαι γκέι”, είναι που βρίσκω την ώθηση αυτών των τεσσάρων μικρών λέξεων τόσο γεμάτη ενδιαφέρον. Ήθελα εδώ και πολύ καιρό να καταλάβω ακριβώς τι εξέφραζε αυτή η μυστηριώδης προστακτική – τι νόημα θα είχε αν ισχυριζόσουν ότι υπάρχει ένας σωστός τρόπος να είσαι γκέι, ένας τρόπος που πρέπει να μαθευτεί ακόμα (ή ιδιαίτερα) κι από τους ίδιους τους γκέι άντρες.

Ας γίνω ξεκάθαρος, λοιπόν: Δεν ισχυρίζομαι ότι κατέχω κάποια ιδιαίτερη, αυτόχθονη επίγνωση που με καθιστά αρμόδιο να λέω σε άλλους ανθρώπους πώς να είναι γκέι. Η σχέση μου με την γκέι κουλτούρα είναι αυτή ενός μαθητή, όχι ενός ειδικού. Συνεχίζω να νιώθω ξένος σε σχέση μαζί της. Οι τρόποι που λειτουργεί δεν μου είναι προφανείς. Δεν βρίσκω οτιδήποτε διαισθητικό σε αυτούς. Η γκέι ανδρική κουλτούρα παραμένει ένα αίνιγμα, τη δυσνόητη λογική του οποίου θα συνεχίσω να θέτω διαρκώς σε απορία. Κάποιες από τις λεσβίες φίλες μου, και ορισμένοι από τους ταλαντούχους στρέητ φίλους μου επίσης, πιάνουν καλύτερα το νόημά της. Και υπάρχουν άφθονοι γκέι άντρες, διαφόρων ηλικιών, που είναι βαθιά έμπειροι στην γκέι ανδρική κουλτούρα – που δείχνουν να έχουν γεννηθεί εντός της και που μιλούν τη γλώσσα της γκέι συναίσθησης σαν να ήταν η μητρική τους. Αυτοί είναι που πραγματικά θα έπρεπε να έχουν εφεύρει το μάθημά μου. Και οι οποίοι θα έπρεπε να γράφουν αυτό το βιβλίο. Είμαι βέβαιος ότι θα έκαναν πολύ καλύτερη δουλειά.

Ή ίσως όχι. Εάν στην πραγματικότητα δεν κάνουν αυτό το έργο οι ίδιοι, μπορεί να οφείλεται σε έναν πολύ καλό λόγο. Στο κάτω κάτω, δεν υπάρχει ζήτημα ότι δεν έχουν να πουν οτιδήποτε για την γκέι ανδρική κουλτούρα. Επιπρόσθετα των συγγραφέων και των βιβλίων που παρέθεσα πιο πριν, αμέτρητοι γκέι άντρες έχουν γράψει πολυμαθείς, ελκυστικές, υπέροχα λεπτομερείς σπουδές για τον κινηματογράφο του Χόλιγουντ, το μιούζικαλ του Μπρόντουεϊ, την grand opera, την κλασική και pop μουσική, το στιλ και τη μόδα, την εσωτερική διακόσμηση και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Αλλά, με λίγες σημαντικές εξαιρέσεις (που θα συζητήσω σε επόμενα κεφάλαια), δεν έχουν πει σχεδόν τίποτα για τη σχέση μεταξύ γκέι ανδρών και εκείνων των αισθητικών φορμών, και την gayness εκείνων των όχι γκέι φορμών, ή για τους λόγους της προσωπικής επένδυσης γκέι ανδρών σε αυτές. Γιατί για αυτούς, το δίχως άλλο, η γκέι ανδρική κουλτούρα δεν είναι ζήτημα. Δεν είναι ξένη για αυτούς, και επομένως δεν χρειάζεται να καταβάλουν προσπάθεια να την κατανοήσουν. Την κατανοούν ήδη. Και αυτός είναι ο λόγος που δεν αισθάνονται κάποια ιδιαίτερη παρόρμηση να την εξηγήσουν, είτε στον εαυτό τους είτε σε άλλους.

Ή, σε εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις που όντως προσπαθούν να την εξηγήσουν, τείνουν να μιλούν σε μια έμφυτη γλώσσα εσωτερική στη γκέι κουλτούρα που προσπαθούν να εξηγήσουν, χρησιμοποιώντας εγχώριες έννοιες. Σπάνια αναφέρονται σε μια κριτική γλώσσα εξωτερική της γκέι κουλτούρας – που πάει να πει, μια μετα-γλώσσα. Αλλά αν δεν χρησιμοποιείς μια κριτική μετα-γλώσσα, καταλήγεις απλά να περιγράφεις ξανά την κουλτούρα με τους δικούς της όρους. Αντί να εξηγείς τα αίτια για τα τα κεντρικά χαρακτηριστικά της, απλά τα επαναδηλώνεις και τα αναπαράγεις.

Επομένως, θα είμαι αναγκασμένος να δώσω τις εξηγήσεις.