queer
Leave a comment

Πώς να είστε γκέι (5) – Born This Way VS I Will Survive

Οι γκέι άντρες συστηματικά τρέφουν αισθήματα αγάπης για μη γκέι αντικείμενα και πολιτισμικές φόρμες που πραγματοποιούν την γκέι επιθυμία αντί να την δείχνουν. Συχνά προτιμούν τέτοια έργα, μαζί με τα queer νοήματα που εκφράζουν τα έργα εκείνα, παρά τις σαφείς, ανοικτές, θεματικά γκέι αναπαραστάσεις. Υπάρχουν στην πραγματικότητα ποσότητες μη γκέι πολιτισμικών φορμών, έργων τέχνης, καταναλωτικών προϊόντων, διασημοτήτων και καλλιτεχνών που οι γκέι άντρες επενδύουν με γκέι αξία.

Πολιτισμικά αντικείμενα που δεν περιέχουν σαφή γκέι θεματολογία, που δεν αντιπροσωπεύουν γκέι άντρες, που δεν επικαλούνται ομόφυλη επιθυμία, αλλά που επιτρέπουν ευκαιρίες στους γκέι άντρες για να τα αποικήσουν και να τα μετατρέψουν σε οχήματα queer επιβεβαίωσης ασκούν μια μακροχρόνια γοητεία: διαρκώς αναλαμβάνονται από την γκέι ανδρική κουλτούρα και παραδίδονται σε queer χρήσεις. Αυτά τα αντικείμενα υπηρετούν έναν σκοπό που ακόμα και οι “θετικές εικόνες” των γκέι ανδρών δεν εκπληρώνουν.

Όπως στο μιούζικαλ του Μπρόντουεη, οι μη γκέι πολιτισμικές φόρμες προσφέρουν στους γκέι άντρες έναν τρόπο για να δραπετεύσουν από την ιδιαίτερη, προσωπική queerness τους σε μια ολική, καθολική queerners. Στη θέση μιας ταυτότητας, υπόσχονται έναν κόσμο. Για όσο διάστημα αποτελεί ιδιότητα ενός ατόμου, η queerness πάντα βρίσκεται σε κίνδυνο να παραμορφώσει το άτομο: σημαδεύει το πρόσωπο ως παράξενο, ανώμαλο, ανυπόληπτο και υποκείμενο στην εξευτελιστική κρίση της πλειοψηφίας. Εμπλέκει την ταυτότητα του ατόμου και “συλεί” αυτή την ταυτότητα (για να χρησιμοποιήσω την ευφυή ορολογία του Ervin Goffman) προσδίδοντας σε αυτή ένα κοινωνικό μόλυσμα λάθους, αποκρουστικότητας, ελαττωματικότητας. Αλλά ενώ το να είσαι αδερφίστικος μπορεί να είναι κακό πράγμα για κάποιο άτομο, παύει να είναι αρνητικό από τη στιγμή που σταματά να αναφέρεται σε ένα άτομο και εφαρμόζεται πλέον σε έναν ολόκληρο κόσμο, στο παράξενο, εκκεντρικό σύμπαν της δημιουργίας κάποιου. Όταν συμμετέχουμε σε ένα τέτοιο σύμπαν, ανταλλάσσουμε την ατομική μας αδερφοσύνη για μια καθολική αδερφοσύνη η οποία δεν είναι πλέον προσωπική μας ιδιοκτησία και η οποία δεν καταγράφεται ως προσωπικό ελάττωμα ή ατέλεια. Μια αδερφοσύνη που καταλήγει να μοιράζεται, που μεταφέρεται σε ένα κοινό πεδίο της φαντασίας, που συνιστά έναν ολόκληρο κόσμο, και η οποία γίνεται καθολική είναι μια αδερφοσύνη που δεν μας ορίζει πλέον ως άτομα, που δεν μιαίνει την ταυτότητά μας και δεν μας παραμορφώνει τόσο προσωπικά όσο και κοινωνικά.

Το queer κίνημα των αρχών των 90s,το οποίο διαμόρφωσε αυτή την επίγνωση, απλά ανακάλυψε ξανά αυτό που ήδη ήξεραν οι γκέι ειδήμονες των μιούζικαλ του Μπρόντουεη

Καμία απορία που η γκέι ταυτότητα, για πολλούς γκέι άντρες, είναι μια ταυτότητα που καλώς χάθηκε. Όχι μόνο είναι, όπως όλες οι στιγματισμένες ταυτότητες, μια αδιόρθωτα συλημένη ταυτότητα. Είναι επίσης ένα εμπόδιο στις απολαύσεις της μη-ταυτότητας που πλάθουν κόσμους. Το queer κίνημα των αρχών των 90s, το οποίο διαμόρφωσε αυτή την επίγνωση, απλά ανακάλυψε ξανά αυτό που ήδη ήξεραν οι γκέι ειδήμονες των μιούζικαλ του Μπρόντουεη, και αυτό που οι γκέι φοιτητές μου ανακάλυψαν κάπως από μόνοι τους: ορισμένες μη-γκέι πολιτισμικές φόρμες, όπως το μιούζικαλ, η grand όπερα, ή η μουσική pop, ή οι γυναικείες πρωινές και μεσημεριανές εκπομπές στην τηλεόραση, παρέχουν μια απελευθέρωση πολύ πιο πλήρη από αυτή που μπορεί να προσφέρει η γκέι πολιτική, εφόσον η τελευταία φιλοδοξεί μόνο να βελτιώσει τον κόσμο και δεν μεταβάλλει την κατάστασή σου σε αυτόν ή την υποτέλειά σου σε αυτόν – τουλάχιστον όχι άμεσα. Αντί να αντικαθιστά την γκέι ταυτότητά σου με μια νέα και καλύτερη εκδοχή, η συμμετοχή σε μη-γκέι πολιτισμικές φόρμες σε απαλλάσσει από το να έχεις οποιαδήποτε ταυτότητα. Χάνεις τον εαυτό σου και κερδίζεις έναν κόσμο.

Επομένως όταν γκέι άντρες οικειοποιούνται μη-γκέι πολιτισμικές φόρμες και αναδεικνύουν την queerness που βρίσκουν σε αυτές, δραπετεύουν από την προσωπική queerness τους σε μια μεγαλύτερη, καθολική, μη στιγματιστική queerness. Από την κλασική γλυπτική μέχρι την μουσική techno, από τον Άγιο Σεβαστιανό μέχρι την Miss Piggy, από τη Βενετία μέχρι το Μπρόντουεη, αμέτρητες μη-γκέι πολιτισμικές φόρμες και μορφές έχουν υποκύψει στις πολιτιστικές διαστροφές των γκέι αντρών. (Τι άλλο κάνουν οι διεστραμμένοι, στο κάτω-κάτω, παρά να διαστρέφουν;) Ως αποτέλεσμα τέτοιων queer σχεδίων που πλάθουν κόσμους, στα οποία οι γκέι άντρες χάνουν την ατομική ομοφυλόφιλη ταυτότητα μέσα από μια οικειοποίηση της ετεροφυλόφιλης κουλτούρας καθώς επίσης μέσα από βαθιά καταβύθιση μέσα στην queerness της αντί για τη δική τους, πολλές μη-γκέι φόρμες όχι μόνο αλλάζουν μορφή σε γκέι φόρμες αλλά φτάνουν ακόμα και να μετατραπούν σε ευρέως αναγνωρισμένα σύμβολα της gayness. Τέτοια κάποτε-στρέιτ αλλά τώρα-των-γκέι αντικείμενα τελικά φτάνουν να λειτουργούν για την στρέιτ κοινωνία ως ένα είδος συντομογραφίας για την ίδια την γκέι ανδρική κουλτούρα: παρατηρήστε τη μοίρα του “Μπρόντουεη” ή της “μουσικής techno”.

Επομένως θα ήταν εύκολο να πάρουμε μια σελίδα από το βιβλίο [Place For Us] του [D. A.] Miller και να καταδείξουμε τη θέση του (ότι οι μη-γκέι πολιτισμικές φόρμες είναι πιο γκέι κι από τις ίδιες τις γκέι) κοιτάζοντας άλλα παραδείγματα πέρα από το Μπρόντουεη. Για παράδειγμα, η Alice Echols δείχνει ότι, με την εξαίρεση του Sylvester,

οι μεγαλύτερες σταρ της gay disco ήταν ετεροφυλόφιλες αφροαμερικάνες γυναίκες. Παρόλο που η disco ενδυναμώνονταν εν μέρει από την γκέι απελευθέρωση, οι dj και οι χορευτές της απέφευγαν την ανοιχτά πολιτική μουσική. Είναι αποκαλυπτικό ότι το gay anthem “I Was Born This Way” (1977) του καλλιτέχνη Carl Bean της Motown γνώρισε αποτυχία στους γκέι άνδρες. Αντίθετα, αισιόδοξα κομμάτια όπως το “We Are Family” των Sister Sledge, το “Ain’t No Stoppin’ Us Now” των McFadden and Whitehead και το “Relight My Fire” του Dan Hartman, τα οποία επικαλούνταν τη νομιμότητα της αγάπης, ισότητας και κοινότητας αλλά χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένη ομάδα, ήταν μαζικές επιτυχίες στις gay disco.

Στην ιστορία αρέσει να επαναλαμβάνεται – ειδικά, ειρωνεύτηκε ο Μαρξ, ως φάρσα. Η αφήγηση της Echols για την αποτυχία του Carl Bean να θέλξει τους γκέι άντρες με το “I Was Born This Way” ξυπνά αναμνήσεις από ένα πιο πρόσφατο φιάσκο του ίδιου τύπου, το οποίο εικονογραφεί τη γενική θέση ότι οι μη-γκέι φόρμες είναι συχνά πιο γκέι από αυτές που έχουν γκέι θεματική.

Το 2011, η Lady Gaga κυκλοφόρησε ένα δικό της gay anthem, το “Born This Way”, το οποίο ερμήνευσε στα Βραβεία Grammy και στο Saturday Night Live, και το οποίο επέλεξε ως το τραγούδι που θα έδινε το όνομα στον ομότιτλο δεύτερο δίσκο της. Το τραγούδι προεξοφλήθηκε (σύμφωνα με το Out.com) ως “το queer anthem που θα έθετε τέρμα σε όλα τα queer anthems. Ο Elton John έφτασε μέχρι το σημείο να πει ότι θα έσβηνε το ‘I Will Survive’ από τς μνήμες μας, τις δισκοθήκες μας και τις παρελάσεις υπερηφάνειας μας”. Αναγνωρίζοντας ότι έχει εκτοξευτεί στο pop στερέωμα από την τεράστια βάση γκέι οπαδών της, η Gaga είχε αρχίσει να αναλαμβάνει αυξανόμενα ευθείες και ανοιχτές πολιτικές θέσεις υπέρ των γκέι και λεσβιακών δικαιωμάτων. Το 2010 είχε δώσει πολιτικές ομιλίες και κινητοποίησε τους οπαδούς της για λογαριασμό της κατάργησης του “Don’t Ask, Don’t Tell”, της νομοθεσίας που απαγόρευε σε μη-ετεροφυλόφιλους να υπηρετούν ανοιχτά στον στρατό των ΗΠΑ. Αυτή η πολιτική δέσμευση κορυφώθηκε στο νέο της single, “Born This Way”, το οποίο επέμενε ότι “ο Θεός δεν κάνει λάθη” κι ότι όλες οι “ανικανότητες της ζωής” (στις οποίες η Gaga, αρκούντως ομοφοβικά, άμεσα περιλαμβάνει μη καθιερωμένες σεξουαλικότητες και φύλα, μαζί με μη Λευκές φυλετικές και εθνικές ταυτότητες) είναι επομένως φυσικές και δίκαιες. Το τραγούδι ήταν μια προκλητική υπεράσπιση των ατομικών διαφορών, ειδικά όσων έχουν στιγματιστεί και οι οποίες “σε οδηγούν να είσαι απόβλητος, να σου έχουν κάνει bullying ή να σε κοροϊδεύουν”, και ήταν μια έμμεση επίπληξη στην ομοφοβία που βασίζεται στη Βίβλο, ειδικά στην Ευαγγελική εκδοχή της, που ισχυρίζεται ότι η ομοφυλοφιλία είναι μια αμαρτωλή επιλογή παρά μια φυσική, ή εγγενής, κατάσταση.

Παρά την πρόβλεψη του Elton John, το κλασικό disco κομμάτι της Gloria Gaynor “I Will Survive” (1978), το οποίο δεν περιέχει την παραμικρή αναφορά στους γκέι άντρες, κατά πάσα πιθανότητα θα επιζήσει του “Born This Way”. Ο queer ύμνος της Gaga έχει αφήσει τους γκέι οπαδούς της ευγνώμονες αλλά δίχως να εντυπωσιαστούν.

Ο queer ύμνος της Gaga έχει αφήσει τους γκέι οπαδούς της ευγνώμονες αλλά δίχως να εντυπωσιαστούν.

Σχολιάζοντας την γενική απογοήτευση, ο Mark Simpson έγραψε, “Πρόκειται για ένα φρικτό, καταστροφικό λάθος εκ μέρους της Gaga… Και είμαι τόσο απογοητευμένος γιατί είμαι φαν… Είναι ένα πιασάρικο single, φυσικά, και θα βγάλει πολλά λεφτά, αλλά όλα σε αυτό το τραγούδι είναι οπισθοδρομικά… Είναι λες και κάποιος αποφάσισε να ξαναγυρίσει το The Rocky Horror Picture Show με την μορφή κοινωνικού μηνύματος της GLAAD, με τον Harvey Fierstein ή τον Dan Savage στο ρόλο του Frank-N-Furter”.

Η Gaga, εν ολίγοις, είχε απλά μπερδέψει τη φύση του θαυμασμού των γκέι. Ο τελευταίος έχει πολλά να κάνει με οτιδήποτε είναι μη άμεσα με γκέι θεματική γύρω από την περσόνα της και τις ερμηνείες της – την εξωφρενική εμφάνιση, την αψήφηση της κανονικότητας, τη συνεργασία της με τη Beyoncé, την αναζωογόνηση της pop μουσικής – και σχετικά λίγα να κάνει με την καθυστερημένη ταύτισή της ως αμφισεξουαλικής ή την πολιτική υποστήριξη στην γκέι ταυτότητα.

Η Gaga έχει προσπαθήσει από την αρχή να αποκτήσει έλεγχο του θαυμασμού των γκέι. Με πολύ όμοιο τρόπο με την Bette Midler πριν από αυτήν, έχει παίξει ανοιχτά για το γκέι κοινό της, προσφέροντας τον εαυτό της ως όχημα για την γκέι ανδρική ταύτιση συγκεκριμένα. “Η μουσική της Gaga δεν παρέχει στην γκέι κουλτούρα στρέητ τεχνουργήματα προς επανακωδικοποίηση”, γράφει η Logan Scherer, “αλλά την προμηθεύει με ήδη επανακωδικοποιημένο υλικό – με ένα είδος προμαγειρευμένης γκέι κουλτούρας. Ως αποτέλεσμα, η Gaga κάνει την πολιτισμική δουλειά για λογαριασμό των γκέι ανδρών. Παίρνει τις στρέιτ αλληγορίες της pop μουσικής και τις επανακωδικοποιεί σε συνειδητά campy gay anthems, παραδεχόμενη ότι η μουσική της, παρόλο που είναι καθολικά δημοφιλής, φτιάχνεται με μοναδικό τρόπο για τους γκέι οπαδούς της. Εκεί που κάποια σαν την Beyoncé μας δίνει, γενικά, στρέιτ μουσική δίχως ειρωνείες την οποία μπορούμε να επανακωδικοποιήσουμε σε γκέι κουλτούρα, η Gaga κάνει τη δουλειά για λογαριασμό μας”.

Παρόλα αυτά, υπάρχει μια διαφορά, σημειώνει η Scherer, μεταξύ των παλιότερων hit της Gaga, όπως το “Poker Face” και του “Born This Way”: το πρώτο είναι “επιφανειακά, ένα τραγούδι για ένα κορίτσι που του αρέσει να φλερτάρει και κρύβει τα πραγματικά αισθήματά της από τον άντρα που την κυνηγά και τον οποίο κυνηγά, αλλά το υποκείμενο νόημα του τραγουδιού είναι το ανέκφραστο πρόσωπο της ντουλάπας που κρύβει και προσποιείται τη σεξουαλικότητα, και αυτό είναι που έκανε το τραγούδι τέτοια επιτυχία με το γκέι ακροατήριο της Gaga: το τραγούδι ενσωματώνει τα κλισέ των στρέιτ pop τραγουδιών ενώ εισαγάγει εφευρετικά και λαθραία αυτό το queer δεύτερο νόημα”. Με το “Born This Way”, η Gaga φέρνει το queer δεύτερο νόημα στο προσκήνιο. Ως αποτέλεσμα, η έλξη των γκέι προς το τραγούδι βρίσκεται τώρα στην pop μουσική φόρμα του, το ρυθμό και τις αρμονίες του, παρά στο περιεχόμενο των οδυνηρά ευσυνείδητων στίχων του. Είναι η φόρμα από το τραγούδι που το σώζει. Αλλιώς, απευθυνόμενη ανοιχτά, άμεσα, θεματικά στο γκέι ακροατήριό της, η Gaga – παραδόξως – έχει διακόψει τη σύνδεσή της μαζί του.

Από το βιβλίο “How To Be Gay” του David M. Halperin

“I Will Survive” Gloria Gaynor

At first I was afraid I was petrified.
Kept thinking I could never live without you by my side.
But then I spent so many nights
Thinking how you did me wrong.
And I grew strong!
And I learned how to get along!
So now you’re back from out of space.
I just walked in to find you here with that sad look upon your face.

I should have changed that stupid lock!
I should have made you leave your key!
If I had known for just one second you’d be back to bother me.

Go on now, go, walk out that door!
Just turn around now‚
cause you’re not welcome any more.
Weren’t you the one who tried to hurt (crush) me with goodbye?

Did I crumble
Did I lay down and die
Oh no, not I! I will survive!
Oh and as long as I know how to love I know I stay alive.
I’ve got all my life to live, I’ve got all my love to give.
And I’ll survive!
I will survive! Hey, hey.

It took all the strength I had not to fall apart.
Kept tryin’ hard to mend the pieces of my broken heart!
And I spent oh so many nights
just feeling sorry for myself. I used to cry!
But now I hold my head up high.
And you see me somebody new!
I’m not that chained-up little person still in love with you.

And so you feel like droppin’ in,
and just expect me to be free,
now I’m saving all my loving for someone who is loving me!

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.